Ислам тарихындағы ең маңызды оқиғалардың бірі – Ибраһим пайғамбардың (оған Аллаһтың сәлемі болсын) өз ұлы Ысмайылды (оған Аллаһтың сәлемі болсын) құрбандыққа шалуға дайындығы. Бұл оқиға тек әке мен баланың арасындағы сынақ қана емес, сонымен қатар Алла Тағалаға деген шексіз иманның, толық бойсұнудың және терең тақуалықтың жарқын көрінісі. Бұл оқиға жыл сайын атап өтілетін қасиетті Құрбан айт мейрамының негізі.
Ибраһим пайғамбар (ғ.с.) – Алла Тағаланың ең ұлық пайғамбарларының бірі, «Халилуллаһ» (Алланың досы) деген мәртебелі атқа ие болған тұлға. Ол өмірінің көп бөлігін Алланың бірлігіне шақырып, пұтқа табынушылықпен күресуге арнады. Алла Тағала оны көптеген сынақтардан өткізді, солардың әрқайсысынан ол иманның беріктігімен және сабырлылығымен абыроймен өтті.
Ибраһим пайғамбар (ғ.с.) қартайған шағында Алла Тағаладан ізгі ұрпақ сұрап, көп дұға ететін. Алла оның дұғасын қабыл етіп, оған Ажар анамыздан Ысмайыл (ғ.с.) атты ұлды сыйлады. Ысмайыл (ғ.с.) ер жетіп, әкесіне көмекші бола бастаған кезде, Ибраһим пайғамбар (ғ.с.) бірнеше рет қайталанған аян түс көреді. Түсінде ол өз ұлы Ысмайылды (ғ.с.) құрбандыққа шалып жатқанын көреді. Пайғамбарлардың түсі – ақиқат және ол Алланың әмірі екенін түсінген Ибраһим (ғ.с.) үшін бұл өте ауыр сынақ еді.
Ибраһим пайғамбар (ғ.с.) бұл илаһи әмірді ұлы Ысмайылға (ғ.с.) жеткізгенде, жас баланың жауабы иман иелерін таң қалдырады. Ол ешқандай қарсылықсыз, зор сабырлылықпен:
«Уа, әкетайым! Өзіңізге не бұйырылса, соны орындаңыз. Алла қаласа, мені сабырлылардан табасыз», – деп жауап береді (Саффат сүресі, 102-аят).
Бұл – жас жүректің Алланың әміріне деген қаншалықты берік сенімде болғанын көрсетеді. Әкесі мен баласы екеуі де Алланың қалауына толық мойынсұнып, Оның ризалығын бәрінен жоғары қойды.
Ибраһим пайғамбар (ғ.с.) ұлы Ысмайылды (ғ.с.) құрбандыққа шалатын жерге алып бара жатқанда, Ібіліс (шайтан) бірнеше рет олардың жолын кесіп, азғыруға тырысады. Ол Ибраһимге (ғ.с.), Ажар анамызға және Ысмайылға (ғ.с.) келіп, оларды бұл ойдан айнытуға әрекеттенеді. Алайда, олардың имандарының беріктігі соншалық, әрқайсысы Ібіліске тас лақтырып, оны қуып жібереді. Бұл оқиға қажылық кезінде Мина жазығында шайтанға тас ату рәсімінің негізі болды.
Белгіленген жерге жеткен соң, Ибраһим (ғ.с.) ұлын құрбандыққа шалуға дайындалады. Ысмайыл (ғ.с.) әкесінің қолы дірілдемеуі үшін және өзінің жүзіне қарап аяушылық сезімі туындамауы үшін жүзін төмен қаратып жатқызуын өтінеді. Ибраһим (ғ.с.) Алланың әмірін орындауға бел буып, пышақты тамағына тақаған сәтте, Алла Тағала тарапынан:
«Уа, Ибраһим! Расында, сен түсіңді шынға шығардың. Біз жақсылық істеушілерді осылай сыйлаймыз. Шынында, бұл – анық бір сынақ еді», – деген үн келеді (Саффат сүресі, 104-106 аяттар).
Сол сәтте Алла Тағала Жәннаттан үлкен бір қошқарды түсіріп, Ысмайылдың (ғ.с.) орнына сол қошқарды құрбандыққа шалуды бұйырады. Бұл оқиға мұсылмандардың жыл сайын Алла ризалығы үшін құрбан шалып, Ибраһим пайғамбардың (ғ.с.) сүннетін жаңғыртуына себеп болды. Құрбандық – тек мал сою емес, ол – Аллаға жақындаудың, шүкіршілік білдірудің және мұқтаждарға көмектесудің жолы.
Ибраһим пайғамбардың (ғ.с.) және оның ұлы Ысмайылдың (ғ.с.) басынан өткен бұл ұлы сынақ – қияметке дейінгі барша мұсылмандар үшін иманның, тақуалықтың, сабырлылықтың және Аллаға деген бойсұнудың теңдессіз үлгісі болып қала береді. Бұл оқиғаны еске алу арқылы біз өз иманымызды жаңартып, Алла Тағаланың разылығына ұмтылуымыз қажет.